Assalamualaikum..semoga sihat sejahtera semua...amin...
Kali ni, aku tak sempat nak karang entry panjang-panjang....cuma nak share satu post yang aku dapat dari link FB:-
DILEMA DOKTOR POSITIF HIV ...
Cerita yang touching and some sort of penghargaan kepada yang senasib...
Aku dah minta izin dari empunya post FB untuk share..so, meh sama-sama baca:-
============================================
Ini adalah kisah benar, penceritaan semula adalah dengan kebenaran individu terbabit.
Hamdan (bukan nama sebenar) adalah seorang pegaw
ai
perubatan di sebuah hospital di ibu negara. Personalitinya yang ramah
dan mudah mesra dengan orang lain amat disukai oleh pesakit-pesakit dan
juga rakan sekerjanya. Beliau baru sahaja berkahwin, belum lagi
dikurniakan rezeki cahaya mata. Isterinya juga seorang doktor.
Kerjaya sebagai seorang doktor mendedahkan beliau kepada pelbagai
risiko. Salah satunya adalah risiko jangkitan yang serius seperti HIV
dan hepatitis B. Oleh sebab itu, petugas kesihatan digalakkan menjalani
ujian saringan HIV dan hepatitis sekurang-kurangnya 6 bulan sekali.
Bekerja di Jabatan Pesakit Luar, Hamdan mempunyai risiko yang rendah
untuk dijangkiti penyakit-penyakit sedemikian, berbanding dengan doktor
yang bekerja di Jabatan Kecemasan atau di dalam wad penyakit berjangkit.
Namun sekali dua, Hamdan tetap akan merawat pesakit yang positif HIV
atau hepatitis. Bagi melindungi dirinya dari risiko jangkitan, Hamdan
akan mematuhi prosedur yang ditetapkan dalam pengambilan darah. Nasib
beliau baik, beliau tidak pernah kena 'needle stick injury' sewaktu
bertugas.
Pada April lepas, beliau sekali lagi menjalani ujian
saringan HIV dan hepatitis B, atas dasar pemeriksaan rutin. Darah beliau
diambil dan dihantar ke makmal, keputusan ujian akan siap dalam masa 1
minggu. Tidak terlintas dalam fikiran beliau, ini permulaan titik hitam
hidupnya.
Tiga hari selepas sampel darah beliau dihantar, beliau mendapat panggilan dari nombor hospital.
"Assalamualaikum Dr Hamdan, saya Rostini dari MMB (makmal
mikrobiologi). Doktor ada hantar sampel darah doktor untuk ujian
saringan HIV kan minggu lepas?"
"Ya, saya. Ada apa-apa masalah kah?"
"Doktor, maafkan saya tapi saya rasa elok doktor jumpa Klinik Penyakit
Berjangkit. HIV 'rapid test' doktor negatif, tapi 'combo test' doktor
positif. Walaupun 'titre' nya kecil, kami akan uji semula dengan
'Particle agglutination'. Oleh yang demikian, saya dah rujuk kes kepada
Pakar ID (infectious disease), saya harap doktor boleh buat temujanji di
klinik beliau"
Berderau darah Hamdan apabila mendengar berita
tersebut. Tak semena-mena air matanya menitis. Perkara pertama terlintas
diingatannya adalah isterinya dan kemungkinan untuk mendapatkan zuriat
kelak. Kemudian terlintas impiannya untuk menjadi seorang pakar.
Bagaimana boleh beliau menyambung pelajaran jika beliau positif HIV!
Sudah tentu akan ada stigma dari masyarakat dan rakan sekerja. Beliau
juga perlu kerap ke Klinik Penyakit Berjangkit, makan ubat sehari-hari,
dan rutin ini akan kekal seumur hidup! Bagaimana boleh dirahsiakan
perkara ini!
Seminggu beliau diberi cuti oleh Pakar Penyakit
Berjangkit. Pertemuannya dengan pakar tersebut tidak melegakan perasaan
beliau, walaupun pakar tersebut cuba menenangkan fikiran beliau.
"Kes biasa je ni Hamdan. Besar kemungkinan 'false positif je'. Kita
tunggu keputusan 'Particle Agglutination'. Dan untuk pastikan kita tak
terlepas apa-apa, nanti saya ambil darah untuk HIV RNA.
Awak jangan risau."
Hamdan hanya tunduk sepanjang konsultasi tersebut. Malu, apa lah yang
bermain di fikiran pakar tersebut. Hamdan malu untuk bertentang mata
dengan pakar tersebut, beliau takut dipandang serong. Ya lah, HIV selalu
dikaitkan dengan hubungan seks rambang. Dan sebagai lelaki, walau
beliau sebaik malaikat pun, jika ada HIV, sudah tentu orang ramai akan
memandang serong.
Seumur hidup beliau, hanya pernah bersama
isteri yang dicintai. Tidak pernah beliau 'makan luar'. Apatah lagi
mempunyai perempuan simpanan. Beliau sekarang dalam dilema,
undang-undang memerlukan beliau memberitahu isterinya jika betul-betul
positif. Apakah penerimaan isterinya? Patutkah beliau mendiamkan diri
sahaja sampai keputusan 'Particle agglutination' dan HIV RNA siap?
Mampukah beliau menahan perasaan kesunyian dan kegusaran itu seorang
diri? Boleh gila dibuatnya! Kemudian, jika isterinya sudah tahu, apa
langkah seterusnya? Mereka belum ada anak, takkan mahu ambil anak
angkat. Berjujuran air mata Hamdan memikirkan masa depan mereka.
Akhirnya, Hamdan membuat keputusan, isterinya perlu tahu, Dan beliau
nekad, jika betul-betul keputusan itu positif, beliau akan ceraikan
isterinya. Perceraian itu akan dilindungi alasan lain, kononnya Hamdan
dah berubah hati, tidak lagi rasa sayang pada isterinya. Biarlah
keluarga memandang beliau sebagai lelaki jahat, ceraikan isteri kerana
berubah hati. Namun beliau tak sanggup membebankan isteri yang dicintai
dengan stigma HIV, dan mendapat pandangan serong dari keluarga sekiranya
mereka tahu hal sebenar. Beliau nekad, malam itu rancangan nya akan
diberitahu kepada isterinya.
Malam itu, kebetulan Hamdan
mengambil isterinya dari tempat kerja. Perjalanan pulang mereka
diterangi lampu lebuh raya yang suram dan malap. Hujan rintik-rintik.
Isterinya yang masih tidak tahu perkara sebenar, terus-menerus bercerita
tentang penatnya kerja hari itu.
"Abang ada benda nak cakap ni. Harap Fizah jangan terkejut"
"Apa dia bang?" berkerut muka Hafizah, suaminya selalunya banyak cakap
dan suka membebel. Kenapa malam itu lain pula perangainya.
"Baru
ni abang buat 'blood test', 'routine check' untuk HIV. Makmal telefon
abang, dia kata abang positif HIV" kelat mulut Hamdan cuba mengeluarkan
perkataan pahit positif HIV itu.
Hafizah terdiam. Hamdan dengar
esakan perlahan dari wanita yang amat dicintainya. Hamdan menguatkan
hati, beliau memberitahu tentang keputusan itu belum pasti dan perlu
ditunggu lagi dua ujian. Hamdan teruskan dengan perancangan beliau,
untuk bercerai jika betul-betul positif, namun Hamdan pinta, biarlah
status HIV itu menjadi rahsia mereka berdua sehidup semati.
Hafizah hanya diam dan teresak-esak. Air matanya berjujuran, tak
berhenti-henti. Setelah beliau dapat menenangkan diri, beliau bersuara.
"Fizah 'sure' keputusan tu 'false positive' je. Abang tak ada 'risk
factor'. Fizah percaya abang. Tapi kalau betul abang positif, Fizah tak
nak bercerai, biar Fizah kena sama dengan abang, kita pergi klinik
sama-sama, 'follow up' sama-sama. Bab anak, tak apa, kita ambil anak
angkat je. Kita simpan rahsia ni sampai bila-bila, tapi Fizah tak nak
bercerai sebab ni."
Mendengar ketulusan hati isterinya, air mata
Hamdan yang berjaya ditahan tadi mengalir lagi bak empangan pecah.
Bersyukur sungguh atas kehadiran teman hidup yang amat menyayanginya.
Namun jauh disudut hatinya tetap berharap bahawa keputusan ujian itu
hanyalah 'false positive'.
Setelah seminggu bercuti, Hamdan
kembali bekerja. Setiap hari beliau menghubungi makmal bagi mengetahui
keputusan ujian tersebut. Namun masih lagi dalam proses. Hari ini, telah
habis cutinya, Hamdan kembali menyambung tugas, biarpun hatinya masih
tidak mampu untuk fokus.
Ironinya, pesakit pertamanya adalah
seorang lelaki yang datang membuat ujian HIV kerana terlibat dalam seks
rambang. Lelaki tersebut kerap ke selatan Thailand bagi melanggan
pelacur. Oleh yang demikian, dia kerap menjalani ujian HIV.
"Encik, saya ada berita baik untuk encik, keputusan ujian HIV encik semuanya negatif"
"Wahhh, baguslah doktor. Saya ada plan lagi nak ke Danok minggu depan.
Syok ooo. Tapi saya selalu pakai kondom. Sebab tu tak kena lagi sekarang
ni"
Berasap telinga Hamdan mendengar kata-kata lelaki itu. Merah
padam mukanya menahan amarah. Terlintas di fikirannya tentang ketidak
adilan dunia. Kenapa beliau yang langsung tidak pernah bersama mana-mana
wanita selain isterinya positif HIV tetapi lelaki keparat ini negatif
pula! Cepat-cepat beliau menyudahkan konsultasi tersebut, takut terlepas
kata-kata tidak manis kepada lelaki ini. Kliniknya diteruskan, walau
hati langsung tidak fokus.
Kring, kring. Nada telefon bimbit 'oldschool' nya berdering.
"Dr Hamdan, saya Rostini dari MMB. Result PA dah keluar. HIV RNA pun
sama. Alhamdulillah, kedua-duanya negatif. Jadi 'combo test' yang
positif tempoh hari adalah 'false positif' sahaja. Doktor jangan risau
lagi ya."
Hati Hamdan melonjak gembira. Beban positif HIV yang
dipikulnya selama dua minggu terangkat dari pundaknya. Impiannya yang
dulu kelam kini bersinar semula. Tak sabar rasanya mahu memberitahu
isterinya. Namun beliau sedar, beliau perlu memanjatkan syukur pada yang
Esa. Perlahan beliau melangkah ke surau untuk sujud syukur. Dalam
doanya, tenang beliau bermuhasabah diri.
Dua minggu ini mengajarnya
banyak perkara:-
- Betapa peritnya menjadi seorang yang menghidap
HIV. Stigma masyarakat, walaupun tidak lagi beliau hadapi, tetapi
andaian demi andaian berkenaan stigma masyarakat cukup untuk membunuh
hatinya. Sesungguhnya penghidap HIV yang mampu menjalani kehidupan
seharian seperti biasa amatlah hebat dan kuat. Apatah lagi mereka yang
bersifat terbuka dalam status mereka.
- Hamdan faham, dilema dan
beban menunggu keputusan sebenar. Oleh itu beliau sedar betapa
pentingnya memberi kaunseling dahulu sebelum memulakan ujian. Perlu
diberitahu, jika ujian pertama positif, tidak bermakna terus ada HIV.
Masih perlu ujian untuk pengesahan. Maka 'pretest counseling' amatlah
penting sebelum membuat ujian.
- HIV bukan penghujung nyawa. Dua
minggu Hamdan bertarung dengan beban tersebut, beliau rajin membaca
berkenaan HIV. Beliau sedar, dengan ubat-ubatan dan disiplin yang baik,
penghidap HIV boleh hidup seperti orang lain, menjalin hubungan dengan
isteri tanpa kerisauan, malah mendapatkan zuriat yang bebas HIV! Betapa
jumudnya pemikiran Hamdan sebelum ini.
Benar, Allah menguji
Hamdan bagi membuka mata beliau, dan menjadikan pengalaman ini satu aset
dalam kerjaya beliau. Syukur Alhamdulillah.
----------------------------------------------------------------------------------------
Fakta penting berkaitan HIV:-
-
HIV dan AIDS adalah dua perkara berbeza. HIV adalah virus yang
menjangkiti manusia dan menyebabkan kelemahan imuniti badan. Apabila
imun terlalu lemah akibat tidak dirawat, ia menuju ke arah AIDS
'Acquired Immune Deficiency Syndrome' dan pelbagai jangkitan yang
kebiasaannya tidak menjangkiti manusia akan berlaku kepada penghidap
AIDS
- Ujian untuk HIV dibahagikan kepada SARINGAN dan
PENGESAHAN. Ketepatan ujian HIV bukanlah 100%. Walaupun ketepatan dan
kejituan ujian saringan pada masa sekarang melebihi 90%, masih ada kes
'false positive' seperti Dr Hamdan. Oleh yang demikian, perlunya
seseorang yang menjalani ujian ini diberi 'pretest counseling' dan
memahami bahawa perlu ujian lanjut bagi mengesahkan jangkitan biarpun
ujian pertama adalah positif. Di Malaysia, SOP ujian HIV amat ketat bagi
mengelakkan kes salah diagnosis HIV.
- HIV bukanlah hukuman
mati. Dengan kemajuan perubatan moden, telah wujud pelbagai ubat bagi
merawat HIV. Seorang penghidap HIV boleh hidup sepenuh usia seperti
masyarakat normal, melahirkan anak yang normal dan berkeluarga, asalkan
patuh dengan rawatan dan berdisiplin dalam pengambilan ubat.
- Tiada rawatan untuk MENYEMBUHKAN HIV. Walaupun virus HIV boleh dikawal
sehingga tiada penghidap boleh hidup sama seperti orang normal, tiada
penawar yang boleh menyembuhkan HIV sehingga kini. Seringkali kita
dimomokkan dengan produk-produk ajaib yang boleh menyembuhkan virus HIV,
natijahnya ianya tidak lebih dari sekadar penipuan. Mohon jangan
terperdaya dan teruskan disiplin anda dalam mengambil ubat yang telah
dipreskripsi kan oleh doktor anda
- Risiko menjangkiti HIV
termasuklah hubungan seks songsang (terutama lelaki dan lelaki), seks
rambang, dan melanggani pelacur. Walaupun penggunaan kondom juga
mengurangkan risiko jangkitan HIV, HIV juga boleh berjangkit melalui
seks oral (peratusan risiko lebih rendah berbanding seks 'penetrative').
Oleh itu, elakkan membuat seks bebas dan songsang.
- Satu lagi
risiko jangkitan adalah penularan dari ibu kepada kandungan. Oleh itu
setiap wanita mengandung perlu mendapatkan pemeriksaan di klinik atau
hospital bagi memastikan negatif HIV. Jika positif, langkah perubatan
akan diambil bagi memastikan bayi yang dilahirkan bebas HIV. Pokoknya
kelahiran di rumah tidak membantu dalam kes sebegini.
- Terdapat
sejenis protokol pencegah yang dikenali sebagai 'Post exposure
prophylaxis' khas bagi mereka yang membuat hubungan seks dengan
seseorang yang disyaki positif HIV. Protokol ini hanya berkesan jika
diambil dalam masa 72jam. Oleh itu, jika anda mengesyaki diri anda
terdedah kepada jangkitan ini, sila ke premis kesihatan berdekatan dan
bertanya berkenaan 'Post exposure prophylaxis'. Situasi yang sama
diaplikasikan kepada petugas kesihatan yang terkena 'needle stick
injury'.
- HIV tidak berjangkit melalui air liur, peluh ataupun
sentuhan kulit. Oleh itu, masyarakat perlu membuang jauh-jauh stigma
terhadap penghidap HIV dan berinteraksi secara normal dengan mereka.
Boleh jadi jangkitan HIV pada mereka bukanlah salah mereka, jadi kita
tidak berhak menghukum mereka. Hentikan stigma kepada pesakit HIV.
- Kebanyakan masyarakat jumud mengatakan ubat HIV yang diambil itulah
yang membunuh pesakit HIV. Ini tuduhan berat yang salah sama sekali.
Pada tahun 1980-1990, tanpa pengenalan ubat anti HIV, mereka yang
disahkan menghidap HIV umpama diberi status hukuman mati mandatori.
Namun sekarang, dengan ubat-ubatan yang dikenalkan (kebanyakannya
disubsidi kerajaan), penghidap HIV boleh hidup seperti masyarakat normal
malah boleh berkeluarga.
Edited addendum: Kes dr Hamdan adalah
kes istimewa dan tidak mengambarkan sepenuhnya SOP hospital kerajaan
dalam proses memberitahu pesakit tentang status HIVnya. Status HIV
pesakit hanya boleh diberitahu melalui konsultasi secara berdepan dan
tidak boleh dilakukan melalui telefon. Ia seharusnya dilakukan oleh
doktor yang memesan ujian tersebut. Oleh sebab itu, kaunseling sebelum
ujian dan selepas ujian saringan amat penting.
Semoga lakaran kisah ini memberi pedoman dan informasi kepada anda semua.
Dr
Amirul Amzar
============================================